آکاایران: رنگ آمیزی برج ایفل رنگ پرچم ایران مجموعه: تاریخ و تمدن
پرچم ایران، رنگ آمیزی برج ایفل رنگ پرچم ایران بـه رنگ های سبز، سفید، و قرمز، درمـیان این سه رنگ بسته بـه نوع حکومت هایی کـه بر ایران فرمان روایی کرده اند گاه شیر و خورشید - کـه قدمت بیشتری دارد - و گاه سفید (فاقد نشان) قرار گرفته است، درحال حاضر و بعد از انقلاب 1357 هجری شمسی ایران نشانی کـه بیـان گر «الله» و شعار «لا اله الا الله» هست به رنگ قرمز درون مـیان پرچم و روی رنگ سفید قرار گرفته است، همچنین 22 «الله اکبر» بـه رنگ سفید و به نشانـه پیروزی انقلاب درون روز 22 بهمن، درون حاشیـه پایین رنگ سبز و حاشیـه بالای رنگ قرمز قرار گرفته است.
معنای رنگ های پرچم
سبز - نشانـه خرمـی و دوستی
سفید - صلح و دوستی (بر گرفته از نشانـه زرتشتیـان)
قرمز - نشان خون از دست رفتگان درون راه ایران (شـهیدان)
این سه رنگ از دیر باز درون نمادهای ایرانی بکار مـی رفته اند. رنگ آمیزی برج ایفل رنگ پرچم ایران به منظور نمونـه درون نگاره هایی کـه از کاخ های شوش بدست آمده هست این سه رنگ را با این ترتیب مـی توان دید.
درفش کاویـانی
نخستین اشاره درون تاریخ اساطیر ایران بـه وجود پرچم، بـه قیـام کاوه آهنگر علیـه ظلم و ستم آژی دهاک (ضحاک) برمـی گردد. رنگ آمیزی برج ایفل رنگ پرچم ایران درون آن هنگام، کاوه به منظور آن کـه مردم را علیـه ضحاک بشوراند، پیش بند چرمـی خود را بر سر چوبی کرد و آن را بالا گرفت که تا مردم گرد او جمع شوند. سپس کاخ فرمانروای خونخوار را درون هم کوبید و فریدون را بر تخت شاهی نشانید. فریدون نیز بعد از آنکه فرمان داد که تا پاره چرم پیش بند کاوه را با دیباهای زرد و سرخ و بنفش آراستند و در و گوهر بـه آن افزودند، آن را درفش شاهی خواند و بدین سان درفش کاویـانی پدید آمد. نخستین رنگ های پرچم ایران زرد و سرخ و بنفش بود، فاقد آنکه نشانـه ای ویژه بر روی آن وجود داشته باشد. درفش کاویـان صرفاً افسانـه نبوده و به استناد تاریخ که تا پیش از حمله تازیـان بـه ایران، بـه ویژه درون زمان ساسانیـان و هخاان، پرچم ملی و نظامـی ایران را درفش کاویـان مـی گفتند؛
محمدبن جریر طبری درون کتاب تاریخ خود بـه نام الامم و الملوک مـی نویسد: درفش کاویـان از پوست پلنگ درست شده، بـه درازای دوازده ارش کـه اگر هر ارش را کـه فاصله بین نوک انگشتان دست که تا بندگاه آرنج است، 60 سانتی متر بـه حساب آوریم، تقریباً پنج متر عرض و هفت متر طول مـی شود. ابوالحسن مسعودی نیز درون مروج اهب بـه همـین موضوع اشاره مـی کند.
به روایت بیشتر کتاب های تاریخی، درفش کاویـان زمان ساسانیـان از پوست شیر یـا پلنگ ساخته شده بود، فاقد آنکه نقش جانوری بر روی آن باشد. هر پادشاهی کـه به قدرت مـی رسید، تعدادی جواهر بر آن مـی افزود. بـه هنگام حمله اعراب بـه ایران، درون جنگی کـه در اطراف شـهر نـهاوند درگرفت، درفش کاویـان بـه دست آنان افتاد و چون آن را همراه با فرش مشـهور «بهارستان» نزد عمر بن خطاب، خلیفه مسلمانان، بردند، وی از بسیـاری گوهرها، درها و جواهراتی کـه به درفش آویخته شده بود، دچار شگفتی شد و به نوشته فضل الله حسینی قزوینی درون کتاب المعجم: «... سپس بفرمود که تا آن گوهرها را برداشتند و آن پوست را سوزانیدند.
پرچم ایران بعد از تازش تازیـان
پس از تازش تازیـان بـه ایران، ایرانیـان که تا 200 سال هیچ درفش یـا پرچمـی نداشتند و تنـها دو نفر از قهرمانان ملی ایران زمـین، یعنی ابومسلم خراسانی و بابک خرمدین، دارای پرچم بودند. ابومسلم پرچمـی یک سره سیـاه رنگ داشت و بابک سرخ رنگ، بـه همـین روی بود کـه طرفداران این دو را سیـاه جامگان و سرخ جامگان مـی خواندند. از آنجایی کـه علمای اسلام تصویرپردازی و نگارگری را حرام مـی دانستند که تا سال های مدید هیچ نقش و نگاری از جانداران بر روی درفش ها تصویر نمـی شد.
نخستین تصویر بر روی پرچم ایران
در سال 255 خورشیدی ( 976 مـیلادی) کـه غزنویـان، با شکست سامانیـان، زمام امور را درون دست گرفتند، سلطان محمود غزنوی به منظور نخستین بار دستور داد نقش یک ماه را بر روی پرچم خود کـه رنگ زمـینـه آن یک سره سیـاه بود، زردوزی کنند. سپس درون سال 410 خورشیدی (1031 مـیلادی) سلطان مسعود غزنوی بـه انگیزه دلبستگی بـه شکار شیر دستور داد نقش و نگار یک شیر جایگزین ماه شود و از آن بعد هیچگاه تصویر شیر از روی پرچم ملی ایران برداشته نشد؛ که تا انقلاب اسلامـی درون سال (1979 مـیلادی).
افزوده شدن نقش خورشید بر پشت شیر
در زمان خوارزمشاهیـان یـا سلجوقیـان سکه هایی زده شد کـه بر روی آن نقش خورشید بر پشت آمده بود؛ رسمـی کـه به سرعت درون مورد پرچمـها نیز رعایت شد. درون مورد علت استفاده از خورشید، دو دیدگاه وجود دارد: یکی اینکه چون شیر گذشته از نماد دلاوری و قدرت، نشانـه ماه مرداد (اسد) هم بوده و خورشید درون ماه مرداد درون اوج بلندی و گرمای خود است، بـه این ترتیب همبستگی مـیان خانـه شیر (برج اسد) با مـیانـه تابستان نشان داده مـی شود. نظریـه دیگر بر تأثیر آیین مـهرپرستی و مـیتراییسم درون ایران دلالت و از آن حکایت دارد کـه به دلیل تقدس خورشید درون این آیین، ایرانیـان کهن ترجیح دادند خورشید بر روی سکه ها و پرچم بر پشت شیر قرار گیرد.
پرچم درون دوران صفویـان
در مـیان شاهان سلسله صفویـان کـه حدود 230 سال بر ایران حاکم بودند، تنـها شاه اسماعیل اول و شاه تهماسب اول بر روی پرچم خود نقش شیر و خورشید نداشتند. پرچم شاه اسماعیل یک سره سبز رنگ بود و بر بالای آن تصویر ماه قرار داشت. شاه تهماسب نیز چون خود زاده ماه فروردین (برج حمل) بود، دستور داد بـه جای شیر و خورشید تصویر (نماد برج حمل) را هم بر روی پرچمـها و هم بر سکه ها ترسیم کنند. پرچم ایران درون بقیـه دوران حاکمـیت صفویـان سبز رنگ بود و شیر و خورشید را بر روی آن زردوزی مـی د. البته موقعیت و طرز قرار گرفتن شیر درون همـه این پرچمـها یکسان نبوده، شیر، گاه نشسته بوده، گاه نیمرخ و گاه رو بـه سوی بیننده. درون بعضی موارد هم خورشید از شیر جدا بوده و گاه چسبیده بـه آن. بـه استناد سیـاحت نامـه ژان شاردن جهانگرد فرانسوی استفاده او بیرق های نوک تیز و باریک کـه بر روی آن آیـه ای از قرآن و تصویر شمشیر دو سر حضرت علی (ع) یـا شیر خورشید بوده، درون دوران صفویـان رسم بوده است. بـه نظر مـی آید کـه پرچم ایران که تا زمان قاجارها، مانند پرچم اعراب، سه گوشـه بوده نـه چهارگوش.
پرچم درون عهد نادرشاه افشار
نادر کـه مردی خودساخته بود، توانست با کوششی عظیم ایران را از حکومت ملوک الطوایفی رها ساخته، بار دیگر یکپارچه و متحد کند. سپاه او از سوی جنوب که تا دهلی، از شمال که تا خوارزم و سمرقند و بخارا، و از غرب که تا موصل و کرکوک و بغداد و از شرق که تا مرز چین پیش روی کرد. درون همـین دوره بود کـه تغییراتی درون خور درون پرچم ملی و نظامـی ایران بـه وجود آمد. درفش شاهی یـا بیرق سلطنتی درون دوران نادرشاه از ابریشم سرخ و زرد ساخته مـی شد و بر روی آن تصویر شیر و خورشید هم وجود داشت؛ اما درفش ملی ایرانیـان درون این زمان سه رنگ سبز و سفید و سرخ با شیری درون حالت نیمرخ و در حال راه رفتن داشته کـه خورشیدی نیمـه بر آمده بر پشت آن بود و در درون دایره خورشید نوشته بود: «المک الله». سپاهیـان نادر درون تصویری کـه از جنگ وی با محمد گورکانی، پادشاه هند، کشیده شده است، بیرقی سه گوش با رنگ سفید درون دست دارند کـه در گوشـه بالایی آن نواری سبزرنگ و در قسمت پایینی آن نواری سرخ دوخته شده است. شیری با دم برافراشته بـه صورت نیمرخ درون حال راه رفتن هست و درون دایره خورشید آن باز هم «المک الله» آمده است. بر این اساس مـی توان گفت پرچم سه رنگ عهد نادر مادر پرچم سه رنگ فعلی ایران است. زیرا درون این زمان بود کـه برای نخستین بار این سه رنگ بر روی پرچم های نظامـی و ملی آمد، هر چند هنوز پرچمـها سه گوشـه بودند.
دوره قاجارها، پرچم چهار گوشـه
در دوران آغا محمدخان قاجار، سر سلسله قاجاریـان، چند تغییر اساسی درون شکل و رنگ پرچم داده شد، یکی این کـه شکل آن به منظور نخستین بار از سه گوشـه بـه چهارگوشـه تغییر یـافت و دوم این کـه آغامحمدخان بـه دلیل دشمنی کـه با نادر داشت، سه رنگ سبز و سفید و سرخ پرچم نادری را برداشت و تنـها رنگ سرخ را روی پرچم گذارد. دایره سفید رنگ بزرگی درون مـیان این پرچم بود کـه در آن تصویر شیر و خورشید بـه رسم معمول وجود داشت، با این تفاوت بارز کـه برای نخستین بار شمشیری درون دست شیر قرار داده شده بود. درون عهد فتحعلی شاه قاجار، ایران دارای پرچمـی دوگانـه شد. یکی پرچمـی یکسره سرخ با شیری نشسته و خورشید بر پشت کـه پرتوهای آن سراسر آن را پوشانده بود. نکته شگفتی آور این کـه شیر پرچم زمان صلح شمشیر بدست داشت درون حالی کـه در پرچم عهد جنگ چنین نبود. درون زمان فتحعلی شاه بود کـه استفاده از پرچم سفید رنگ به منظور مقاصد دیپلماتییـاسی مرسوم شد. درون تصویری کـه یک نقاش روس از ورود سفیر ایران «ابوالحسن خان شیرازی» بـه دربار تزار روس کشیده، پرچمـی سفید رنگ منقوش بـه شیر و خورشید و شمشیر، پیشاپیش سفیر درون حرکت است. سالها بعد، امـیرکبیر از این ویژگی پرچم های سه گانـه دوره فتحعلی شاه استفاده کرد و طرح پرچم امروزی را ریخت. به منظور نخستین بار درون زمان محمدشاه قاجار (جانشین فتحعلی شاه) تاجی بر بالای خورشید قرار داده شد. درون این دوره هم دو درفش یـا پرچم بـه کار مـی رفته هست که بر روی یکی شمشیر دو سر حضرت علی (ع) و بر دیگری شیر و خورشید قرار داشت کـه پرچم اول درفش شاهی و دومـی درفش ملی و نظامـی بود.
امـیرکبیر و پرچم ایران
مـیرزا تقی خان امـیرکبیر، بزرگمرد تاریخ ایران، دلبستگی ویژه ای بـه نادرشاه داشت و به همـین سبب بود کـه پیوسته بـه ناصرالدین شاه توصیـه مـی کرد شرح زندگی نادر را بخواند. امـیرکبیر همان رنگ های پرچم نادر را پذیرفت، اما دستور داد شکل پرچم مستطیل باشد (بر خلاف شکل سه گوشـه درون عهد نادرشاه) و سراسر زمـینـه پرچم سفید، با یک نوار سبز بـه عرض تقریبی 10 سانتی متر درون گوشـه بالایی و نواری سرخ رنگ بـه همان اندازه درون قسمت پایین پرچم دوخته شود و نشان شیر و خورشید و شمشیر درون مـیانـه پرچم قرار گیرد، فاقد آنکه تاجی بر بالای خورشید گذاشته شود. بدین ترتیب پرچم ایران تقریباً بـه شکل و فرم پرچم امروزی ایران درآمد.
انقلاب مشروطیت و پرچم ایران
با پیروزی مشروطه خواهی درون ایران و گردن نـهادن مظفرالدین شاه بـه تشکیل مجلس، نمایندگان مردم درون مجلس های اول و دوم بـه کار تدوین قانون اساسی و متمم آن مـی پردازند. درون اصل پنجم متمم قانون اساسی آمده بود: «الوان رسمـی بیرق ایران، سبز و سفید و سرخ و علامت شیر و خورشید است»، کاملاً مشخص هست که نمایندگان درون تصویب این اصل شتابزده بوده اند. زیرا اشاره ای بـه ترتیب قرار گرفتن رنگها، افقی یـا عمودی بودن آنـها، و این کـه شیر و خورشید بر کدام یک از رنگها قرار گیرد، بـه مـیان نیـامده بود. همچنین درباره وجود یـا نبود شمشیر یـا جهت روی شیر ذکری نشده بود. بـه نظر مـی رسد بخشی از عجله نمایندگان بـه دلیل وجود شماری روحانی درون مجلس بوده کـه استفاده از تصویر را حرام مـی دانستند. نمایندگان نواندیش درون توجیـه رنگهای بـه کار رفته درون پرچم بـه استدلالات دینی متوسل شدند، بدین ترتیب کـه مـی گفتند رنگ سبز، رنگ دلخواه پیـامبر اسلام (ع) و رنگ دین است، بنابراین پیشنـهاد مـی شود رنگ سبز درون بالای پرچم ملی ایران قرار گیرد. درون مورد رنگ سفید نیز بـه این حقیقت تاریخی استناد شد کـه رنگ سفید رنگ مورد علاقه زرتشتیـان است، اقلیت دینی کـه هزاران سال درون ایران بـه صلح و صفا زندگی کرده اند و این کـه سفید نماد صلح، آشتی و پاکدامنی هست و لازم هست در زیر رنگ سبز قرار گیرد. درون مورد رنگ سرخ نیز با اشاره بـه ارزش خون شـهید درون اسلام، بـه ویژه امام حسین (ع) و جان باختگان انقلاب مشروطیت، بـه ضرورت پاسداشت خون شـهیدان اشاره شد. وقتی نمایندگان روحانی با این استدلالات مجاب شده بودند و زمـینـه مساعد شده بود، نواندیشان حاضر درون مجلس سخن را بـه موضوع نشان شیر و خورشید کشاندند و این موضوع را این گونـه توجیـه د کـه انقلاب مشروطیت درون مرداد (سال 1285هجری شمسی 1906 مـیلادی) بـه پیروزی رسید یعنی درون برج اسد (شیر). از سوی دیگر چون اکثر ایرانیـان مسلمان شیعه و پیرو علی هستند و اسدالله از القاب حضرت علی (ع) است، بنابراین شیر هم نشانـه مرداد هست و هم نشانـه امام اول شیعیـان. درون مورد خورشید نیز چون انقلاب مشروطه درون مـیانـه ماه مرداد بـه پیروزی رسید و خورشید درون این ایـام درون اوج نیرومندی و گرمای خود است، پیشنـهاد شد خورشید را نیز بر پشت شیر سوار کنند کـه این شیر و خورشید هم نشانـه علی (ع) باشد هم نشانـه ماه مرداد و هم نشانـه چهاردهم مرداد، یعنی روز پیروزی مشروطه خواهان، و البته وقتی شیر را نشانـه پیشوای امام اول (ع) بدانیم، لازم هست شمشیر ذوالفقار را نیز بـه دستش بدهیم. بدین ترتیب به منظور اولین بار پرچم ملی ایران بـه طور رسمـی درون قانون اساسی بـه عنوان نماد استقلال و حاکمـیت ملی مطرح شد. درون سال 1336 منوچهر اقبال، نخست وزیر وقت، بـه پیشنـهاد هیـاتی از نمایندگان وزارت خانـه های خارجه، آموزش و پرورش و جنگ طی بخش نامـه ای ابعاد و جزئیـات دیگر پرچم را مشخص کرد. بخش نامـه دیگری درون سال 1337 درون مورد تناسب طول و عرض پرچم صادر و طی آن مقرر شد طول پرچم اندکی بیش از یک برابر و نیم عرضش باشد.
پرچم بعد از انقلاب اسلامـی
در اصل هجدهم قانون اساسی جمـهوری اسلامـی ایران مصوب سال 1358 (1979 مـیلادی) درون مورد پرچم گفته شده هست که پرچم جمـهوری اسلامـی از سه رنگ سبز، سفید و سرخ تشکیل مـی شود و نشانـه جمـهوری اسلامـی (تشکیل شده با حروف الله اکبر) درون وسط آن قرار دارد.
[تاریخچه پرچم ایران | رنگ های پرچم ایران نشانـه چیست؟ رنگ آمیزی برج ایفل رنگ پرچم ایران]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Mon, 20 Aug 2018 02:03:00 +0000